In de media

 

Leidsch Dagblad - 12 februari 2015

De veilingklok is bijna uitgetikt

Door Jarl van der Ploeg

aalsmeer - Valentijnsdag is wereldwijd een van dé bloemendagen. Maar in de Aalsmeerse veilinghal is de geur van bloemen haast verdwenen. Kopers en kwekers onderhandelen direct via internet.

De veilingmeester spreekt als een mitrailleur 'Lengtevijf, catch, kleuuurrrrr, vier, drie, twee: 18 cent!' Op zijn eerste scherm zet hij alle specificaties van de rozen, op scherm twee een grote veilingklok die binnen een seconde aftelt naar 18 cent per steel. Verkocht.

Tot voor kort zaten dit soot veilingmeesters beurten in de grote veilingzalen van Aalsmeer, Naaldwijk, Rijnsburg, Eelde en Bleiswijk met banken uitpuilend van de potentiele kopers. Nu zit dat leger veilingmeesters vooral in kleine achterafkamertjes, turend naar beeldschermen en pratend tegen tientallen landen tegelijk. De grotevalingzalen bestaan nog wel, maar zelfs nu de drukste week van het jaar, zat er nauwelijks volk - groepjes Japanse en Chinese toeristen uitgezonderd. Hoogstens 20 potentiele kopers staren naar een klok die bij afslag de prijs van tulpen, hyacinten, anemonen en vooral rozen bepaalt.

Samen met Moederdag en Internationale Vrouwendag staat in alle bloemenagenda's wereldwijd een dikke streep bij overmorgen. Valentijnsdag. Deze week gebeurt het. Bij telers bij supermarkten, bij geliefden, maar zeker ook bij de Nederlandse bloemenvellingen. Plekken waarvandaan nog altijd 52 procent van alle bloemen en planten ter wereld wordt verhandeld. Maar ten opachte van tien jaar geleden is er wel een hoop veranderd. Toen werden praktisch alle 12,5 miljard bloemen en planten vanuit deze veilingzalen verkocht. Nu nog iets minder dan de helft.

Niet dat het slecht gaat met Nederland-bloemenland, zegt algemeen directeur Lucas Vos van FloraHolland. De omzet van zijn bedrijf nam sinds 2008 toe van 4,1 miljard euro naar 4,5 miljard euro. Maar er verandert wel veel. Niet alleen was december de laatste maand dat een kar met bloemen daadwerkelijk een veilingzaal van Aalsmeer inreed - bloemen blijven langer vers in koelcellen en kopers hebben genoeg aan de informatie op hun beeldscherm - ook kwamen er steeds minder kopers in levenden lijve bij de veilingen. Omdat hun computers het mogelijk maken op afstand de lengte van de steel, de kwaliteit van de bloem, de naam van de kweker en de rijpheid te zien, tellen er overal ter wereld duizenden kopieklokjes af naar dezelfde bedragen. 'De noodzaak van een fysleke marktplaats wordt inderdaad minder', zegt Vos, wiens FloraHolland een marktaandeel van 98 procent heeft in de Nederlandsebloemenhandel. Zo werd in 2014 een 'magische grens' gepasseerd. Voor het eerst sinds de invoering van de veiling was de omzet via directe transacties tussen kopers en kwekers groter dan de omzet via de veilingklok.

Vooral in een week als deze willen grote handelaren zeker zijn van hun rozentoevoer. De veiling is hen te riskant, want wat als je verkeerd drukt en de prijs te hoog is? En dus worden miljarden bloemen niet langer bij afslag verhandeld, maar maken kwekers prijs en volume afspraken ver voordat hun eerste bloem en het licht zien.

Dat is bijzonder, zegt ook Vos. Want in december 1911 kwam in het Aalsmeerse café Welkom een groep bloementelers samen om het gevaar van juist die directeverkopen het hoofd te bleden. Tot dan toe waren zij afhankelijk van passanten de een doorgaans laag bedrag boden. Ging de teler akkoord, dan voelde hij zich bekocht. Zei hij nee, dan liep hij de kans dat zijn anjers verwelkten. De in het café bedachte veilingklok loste dat probleem op: de prijs kon nog altijd teleurstellend zijn, maar jezag wel hoe hij tot stand kwam.

Maar nu de passanten honderd jaar later digitaal de kwekers bezoeken, heeft dat gevolgen voor de rol van Nederland als bloemenknooppunt. Zo wil FloraHolland voor 2020 eenderde van de kosten saneren in een poging met de tijd mee te gaan. Precies een jaar geleden ladden eerdere reorganisaties tot de eerste staking in de honderdjarige geschiedenis van het bedrijf de Valentijnsstaking.

Toch blijkt uit een in januari gepubliceerd onderzoek van de Rabobank dat Nederland ook in de toekomst nog een rol van betekenis kan spelen in de bloemenhandel. Vos: 'De behoefte aan een cooperatie in het midden die als onafhankelijke partij de belangen van kwekers en hun klanten vertegenwoordgt, die de standaard kan waarborgen, dat blijft gewoon nodig.'

En belangrijker nog: een partij de de rol van logstiek centrum op ach neemt. Nederland importeert uit ongeveer zestig landen bloemen en planten, en exporteeft ze naar 150 landen. Een centrale handelsplaats blijft volgens Vos ideaal. Zo zal een grote Keniaanse bloementeler zijn twee dagelijkse Jumbojets met rozen liever richting Schiphol sturen dan dat hij zeven kleinere vliegtuigjes naar Moskou, Londen, Parijs en Düsseldorf laat vliegen.

Dat betekent dat de fysleke veilingzalen onherkenbaar zullen veranderen, denkt Vos, terwijl de koelcellen bij Schiphol en de haven van Rotterdam zullen groeien. Vandaaruit zullen de zestien al lang verkochte emmers gipskruid van Shalom Flowers richting de vrachtwagens van een Duitse verkoper worden gebracht en de drie emmers amaryllissen naar het vliegtuig van een Franse handelaar. Maar dat allemaal zonder klok zoals we hem nu kennen. Of zoals de baas van de grootstebloemenvelling ter wereld hetverwoordt 'De klok is niet meer heilig in Aa smeer. '