In de media

 

Joop - 07 januari 2013

Laat de markt zijn werk doen!

Door Han van der Horst, Historicus

Waarom moet de burger een prestigeweg van 1 miljard betalen?

leiden - Sommige dingen overstijgen het lokaal belang omdat zij zo goed laten zien hoe bestuurlijk Nederland in elkaar zit. Een mooi voorbeeld daarvan is de geplande Rijnlandroute tussen de A4 en de A44 aan de zuidkant van Leiden. Dat project heeft alles in zich om uit te groeien tot een drama voor iedereen in de omgeving.

De Rijnlandroute? Wie een stukje voorbij Schiphol op de A4 zit in zuidelijke richting, komt ineens in the middle of nowhere gigantische wegwijzers tegen met de aanduiding “Den Haag Centrum”. Daar takt zich de A44 af, die in een grote boog dwars door de Bollenstreek en achter Leiden langs loopt om vervolgens Wassenaar te doorsnijden en inderdaad onze residentie in het hart te treffen, ongeveer ter hoogte van het Zuid-Hollandse provinciehuis, tenminste als je de aansluitende weg meetelt.

Nu denkt een aantal bolleboffen in de provincie Zuid-Holland en de gemeente Leiden dat de verkeersdoorstroming en de bereikbaarheid van die stad ermee gediend zouden zijn als er ongeveer halverwege een vierbaans-“Rijnlandroute” kwam tussen deze A44 en de A4. De goedkoopste en dus volgens deze bolleboffen enige betaalbare variant zou direct ten zuiden van de Leidse wijk Stevenshof moeten lopen om vervolgens de gemeente Voorschoten te doorsnijden. Geraamde kosten op het moment: zo’n 1 miljard euro.

De Stevenshof is een keurige buurt met betrekkelijk nieuwe koop- en huurwoningen en een actieve wijkraad. De gemeente Voorschoten moet weliswaar voor het aanpalende Wassenaar onderdoen maar heeft toch iets deftigs, iets welvarends, iets meer dan gemiddeld opgeleid. Je gaat niet je hypotheek vestigen op een huis dat zogenaamd in het groen ligt om een snelweg in je achtertuin te krijgen. Het hele concept van de Rijnlandroute was van het begin af aan controversieel. Ook al omdat het maar de vraag is of zo’n extra vierbaansweg tussen A4 en A44 de bestaande oostwestverbinding, dwars door Leiden, zal ontlasten.

Daar kwam dus professioneel aangepakte stennis en protest van. Heel Voorschoten stond op zijn achterste benen. Ook te Leiden ontwikkelde zich verzet, waarin de SP een stevige rol speelde. Na de laatste raads- en statenverkiezingen kwam deze partij evenwel in het Leidse college van B en W én van de Zuid-Hollandse Gedeputeerde Staten. Een van de prijzen die moesten worden betaald, was het toetreden tot de pro-Rijnlandroute-coalitie. Als de SP iets doet, doet zij het ook helemaal en in het partijblad de Tribune verscheen dan ook een artikel over het zegenrijke werk van de SP rond de Rijnlandroute: de weg zou niet langer door maar ónder Voorschoten worden aangelegd. Bij de Stevenshof komt hij weer boven de grond – of liever gezegd, daar wordt hij twee meter verdiept aangelegd.

Daar zijn de bewoners van de Stevenshof niet tevreden mee. Ze willen hem niet zien, niet horen en niet ruiken. Dat was hen trouwens ook door de bolleboffen beloofd. Als er dan niet aan de Rijnlandroute te ontkomen valt, laat hij dan in vredesnaam ook bij hen in een tunnel herschapen worden.

Maar ja, het is crisis, meneer, mevrouw. Besturen betekent kéuzes maken. En wij moeten elke euro van de belastingbetaler juist in deze tijd zo effectief mogelijk besteden.

De optie “laat deze weg die niemand wil” maar zitten is uiteraard van tafel. De Rijnlandroute is voor een aantal politici en lobbyisten een prestigeproject geworden, een epaulet op hun schouder. Zij kunnen er zonder gezichtsverlies niet van af – denken ze.

Ze zijn wel bereid tot enig polderen. Zo ontstaat dan een halfslachtige variant met een stuk tunnel en een stuk weg in de diepte. Ook nog zonder op- en afritten, waardoor bewoners van Voorschoten en de Stevenshof er niks aan hebben.

Eén ding is in ieder geval wel duidelijk: de vooral door rechts zo beklaagde belastingbetaler gaat voor alle kosten opdraaien. Waarom moet dat? Wij leven toch in een tijd dat de overheid zich terugtrekt en de markt zijn werk laat doen?

Als dat klopt, moet de volgende oplossing geen problemen opleveren. Je vormt een consortium “Rijnlandroute”, waarin overheden uiteraard als aandeelhouders participeren ongeveer op de manier waarop Willem I dat ooit heeft uitgevonden. Hij deed bij allerlei ondernemingen zelf een duit in het zakje om zo particuliere investeerders binnenboord te halen.

Dit privaat/publieke consortium (en niet omgekeerd!) bouwt de Rijnlandroute geheel ondergronds, ook het stuk langs de Stevenshof. Vervolgens heft het aan beide uiteinden tol. Dat is helemaal niet zo vreemd. Tolheffing gebeurt ook bij de Kiltunnel en de Westerscheldetunnel. Als die weg zo noodzakelijk is dan zullen heel veel automobilisten – zeker zakelijke rijders – bereid zijn te betalen voor de zo geboekte tijdwinst.

Lukt het niet om voldoende kapitaal uit de markt te halen, dan is er blijkbaar te weinig draagvlak voor zo’n Rijnlandroute. Dan gaat het hele feest niet door Ik bedoel: je zou zelfs met kleine volksaandelen kunnen werken, nu het spaargeld zo weinig rente oplevert.

Laat de markt zijn werk eens doen, hoge heren van de Zuid-Hollandse en de Leidse politiek. Of zijn jullie daar te trots, te hoogmoedig voor?

http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/17917_laat_de_markt_zijn_werk_doen/