In de media

 

VolkskrantVolkskrant - 05 januari 2013

'Steeds meer lege kantoren in Nederland'

Door Tjerk Gualtherie van Weezel

AMSTERDAM Er komen steeds meer lege kantoren bij in Nederland. De leegstand gaat de komende jaren door de grens van de 10 miljoen vierkante meter heen.

Dat voorspelt bestuursvoorzitter Cuno van Steenhoven van bedrijfsmakelaar DTZ Zadelhoff. DTZ presenteerde donderdag de marktcijfers voor 2012, met daarin een overzicht van alle kantoorpanden in Nederland. Vorig jaar groeide de leegstand met 5,3 procent. In totaal staat nu ruim 7 miljoen vierkante meter leeg, één op de zes kantoren. De lege kantoren hebben samen een oppervlakte van zo’n 900 voetbalvelden. Eenderde van die ruimte is volgens DTZ ‘kansarm. Van Steenhoven: ‘Daar lijkt de sloophamer de beste optie.’

Er komen steeds meer kansarme kantoren bij. Dat zijn veelal panden die langer dan drie jaar leegstaan en zich op een ongunstige locatie bevinden. Vorig jaar oordeelde DTZ nog dat 28 procent van de leegstaande kantoren in die categorie zat, nu is dat 35 procent. Van Steenhoven: ‘Daar zitten de algen op de verhuurborden.’

De leegstand neemt al jaren toe en groeit rap verder, uit de studie van DTZ blijkt dat bijna alle beroepsgroepen de komende jaren minder kantoorruimte nodig hebben. De grootste terugloop is sinds de crisis te zien bij media- en internetbedrijven. Ook banken en overheden krimpen fors in. Ze hebben minder werknemers en gebruiken per persoon minder kantooroppervlak. Alleen onder zzpers en kleine, creatieve bedrijven is er beperkte groei.

Volgens DTZ is er ook veel ‘stille leegstand’. Zo noemt de makelaar de ongebruikte ruimte bij bedrijven die tijdens de crisis flink zijn gekrompen. Omdat de meeste huurcontracten voor 5 tot 10 jaar worden afgesloten, zullen die bedrijven pas de komende jaren een kleiner kantoor kunnen betrekken.

Een deel van de leegstaande kantoren telt niet eens mee in de statistieken, omdat ze niet meer actief worden aangeboden. Zo staat het voormalige kantoor van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bij Voorburg - met 60 duizend vierkante meter het grootste leegstaande kantoor van Nederland - niet op de lijst van DTZ. Hoeveel van dat sooft gebouwen er zijn, weet het makelaarskantoor niet.

Intussen worden er nog steeds kantoren bijgebouwd. Van de top-20 van grootste verhuizingen in 2012 gingen er acht naar een nieuw gebouw. Bovenaan staat het kantoor van dik 20 duizend vierkante meter dat Capgemini in Leidsche Rijn heeft neergezet, dicht bij het vorige pand.

Hoewel Van Steenhoven verwees naar de sloophamer als oplossing voor kansloos vastgoed, wordt er in de praktijk weinig gesloopt. Van een sloopfonds, waaraan kantooreigenaren hun ‘kansarme’ vastgoed kunnen verkopen tegen oud betonprijs, komt het niet. Vorig jaar pleitte een door de politiek geïnstalleerde commissie daarvoor. Een mooi idee, maar in de praktijk werkt het niet. De eigenaren van goede kantoren willen niet betalen voor de sloop van slechte panden’, constateert Van Steenhoven. Eigenaren blijven tegen beter weten in hopen dat zich een nieuwe huurder aandient.

Vanwege de enorme leegstand kunnen huurders profiteren zodra hun contract afloopt. Toch lijkt de huurdaling, met 2,8 procent, mee te vallen. Gemiddeld kost een vierkante meter nu 137 euro per jaar. Daarbij laat DTZ de zogenaamde incentives buiten beschouwing. Deze speciale huurvoorwaarden verhullen vaak dat de werkelijke prijs een stuk lager ligt. Zo is het niet ongebruikelijk huurders bijvoorbeeld een paar jaar geen huur te laten betalen.