In de media

 

LNLeids Nieuwsblad - 07 oktober 2011

Wim ter Keurs ontleedt besluitvorming rond beladen en dure Rijnlandroute

"Het drinkt gelukkig tot steeds meer mensen door; we worden gewoon belazerd"

Door Peter Schlingemann

regio - Dat er een betere oost-west verbinding komt tussen A4 en A44, staat vast. In welke vorm nog niet. Het besluit van Gedeputeerde Staten over de tracévariant had in september genomen moeten worden, maar gedeputeerde Ingrid de Bondt (Verkeer en vervoer, VVD) aarzelt nog steeds. GS heeft een voorkeur voor de zogenoemde ‘Zoeken naar balans’-variant, terwijl een overgrote meerderheid van de inwoners van de betrokken gemeenten meer heil ziet in ‘Churchill Avenue’. Welke krachten spelen in zo’n besluitvormingsproces een rol? Wim ter Keurs, voorzitter van de Stichting Behoud Rijnland en bovendien voorzitter van een overleg van veertien samenwerkende belangenorganisaties, analyseert en komt tot een sombere conclusie: Provinciale Staten dreigt een historische vergissing te begaan.

Een korte ‘stand van zaken’. In 2003 beslist de overheid dat er in Zuid-Holland een oost-west wegverbinding moet komen. Het idee is al veel ouder, maar nu worden er echte afspraken gemaakt. We hebben de A4 en de A44, die voor de zuid-noord verbinding zorgen, en de A12 en A13, richting oost. Maar ter hoogte van Leiden is er nog niets.

Doorstroming

Een nieuwe oost-west verbinding zou goed zijn voor de doorstroming van het verkeer, goed voor de bereikbaarheid en de leefbaarheid en voordelig voor de economie. Natuurlijk komt er onmiddellijk protest, want nog meer asfalt door de polders ten zuiden van Leiden, vlak langs de Stevenshof en dwars door Voorschoten, dat willen maar weinigen. Er worden varianten ontworpen, geanalyseerd, bestudeerd en vergeleken. De zes varianten die tenslotte overblijven – de discussie of de weg er nu eigenlijk wel of niet moet komen is dan al verstomd - gaan door de trechter van de milieueffect rapportage (MER) in twee fasen. Er blijven twee varianten over. Intussen hebben bewonersverenigingen en maatschappelijke organisaties zich aaneengesloten. Zij pleiten voor de variant die aantoonbaar de minste milieuschade veroorzaakt, en, nog veel belangrijker, Voorschoten niet doorsnijdt en zou helpen de verkeerschaos oost en west van Leiden te verminderen. Gedeputeerde Staten lijken een andere mening toegedaan, waarbij het geld een hoofdrol lijkt te spelen. Een belangrijke overweging, want de aanleg van de Rijnlandroute dreigt het duurste infrastructurele project in de Vaderlandse geschiedenis te worden.

Idiote uitgangspunten

“De provincie staat op het punt te kiezen voor een project dat gebaseerd is op idiote uitgangspunten, dat honderden miljoenen kost, dat niets oplost en enorme omgevingssschade zal aanrichten. Terwijl alternatieven voorhanden zijn.” Zo luidt de niet malse samenvatting van de Rijnlandroute-problematiek door Wim ter Keurs. Hij en veel andere betrokkenen pleiten voor een principieel andere benadering: gewoon helder nadenken. “Los een aantal knelpunten op de bestaande route op, met name aan de west- en oostkant van Leiden. Die set maatregelen, die we ‘No Regret’ noemen, is door rijk, provincie en regio bestudeerd en de conclusie is dat die maatregelen “een groot probleemoplossend vermogen” hebben. Daar is wel geld voor, er zijn geen lange procedures voor nodig, en er is alleen beperkte omgevingsschade. Voorstanders van de Rijnlandroute zouden er blij mee moeten zijn, want je kunt die maatregelen uitvoeren en dan nog steeds alle opties voor de toekomst open houden. Dan is het zakelijk bekeken toch vreemd dat men dat niet doet?”

Grove opstelling

Bij de beantwoording van deze vraag lijkt gedeputeerde Asje van Dijk (CDA, in functie tot 2011) een hoofdrol te hebben gespeeld. Ter Keurs: “ Van Dijk was duidelijk en grof over die no-regretmaatregelen: daar begin ik niet aan, want dat zou de druk op de Rijnlandroute wegnemen. Dat is een volstrekt onverantwoordelijke opstelling. Want voor je op die weg kunt rijden –als hij eindelijk kan worden aangelegd – zijn we zeker tien jaar verder. Dus dan kies je er bewust voor de mensen die van die route gebruik moeten maken en de mensen die erlangs wonen nog tien jaar in de ellende te laten zitten.”

Maar daarmee is de kous nog niet af. “Je merkt dat zo’n opstelling weerslag heeft op het ambtelijk apparaat – dat noemen we tunnelvisie. Het komt erop neer dat het ambtelijk apparaat ‘de stal ruikt’ en alle tegenstand van hun prestigeproject uit de weg ruimt. Dus zeggen ze, dat de No Regret maatregelen niet helpen of nog meer problemen veroorzaken. Neem de Lammebrugdiscussie. Wij pleiten er al lang voor dat ding in de spits niet zo vaak  open te doen. De provincie kan dat als  weg-, brug- en vaarwegbeheerder gemakkelijk regelen. Je hoeft alleen maar een bordje te plaatsen in de Vliet. En dat kan hier heel best, want het is voornamelijk recreatievaart. Dus sluit ‘m tijdens de spits, zodat de doorstroming van het verkeer sneller gaat. Ik heb hierover gecorrespondeerd met een ambtenaar. Die verwees me naar een beleidsnota Vaarwegen uit 2005. Als ik die nou eens las, dan zou ik wel begrijpen waarom die brug open moest blijven. Maar helaas, dat soort volk beseft niet dat ik iemand ben die die nota dan ook inderdaad gaat lezen. En daarin tref ik dan aan, dat de Lammebrug voor de recreatievaart dicht moet blijven tijdens de spits – terwijl wij hem toch echt regelmatig juist dan open zien gaan.  En nu wil GS dat openen gewoon doorzetten. Ja, waar ligt dat aan? Ze denken waarschijnlijk dat ze mensen makkelijk kunnen afschepen. Het dringt gelukkig tot steeds meer mensen door: we worden gewoon belazerd.”

[Link naar artikel zoals geplaatst]

 

“Ze staan op het punt door verblinding een historische vergissing te begaan”

Ter Keurs benadrukt naast zijn uitgesproken en onderbouwde mening eveneens dat het in dit geval niet alleen over geld gaat, maar ook over vertrouwen en beter gezegd het gebrek aan vertrouwen dat groeide in de afgelopen tijd. De Rijnlandroute zal om en nabij de miljard euro moeten kosten en dat, zegt Ter Keurs, 'voor zo'n klein stukje weg'.

“Het argument geld? Ik denk dat het veel platter is dan dat. Ik denk dat het vertrouwen in de politiek op het spel staat. Kijk, die No-Regretmaatregelen, dat zijn geen spectaculaire maatregelen. Maar zo’n Rijnlandroute, dat is groots en prestigieus, daar moet je Mahler onder zetten. Politici raken daarin gevangen. Ze jagen er achteraan, zetten hun ambtenaren erop. Als het moeilijk wordt, als het nodig is om te liegen, dan doen ze dat. Aantoonbaar. Een voorbeeld. Van Dijk heeft met Camiel Eurlings afgesproken dat die No-Regretmaatregelen zouden worden voorbereid. Dat heeft hij twee keer ontkend. Het kwam ‘m niet van pas. Maar het staat toch echt in het afsprakenboek van het Rijk. Sterker nog: Van Dijk heeft het zelfs gemeld in een brief aan Provinciale Staten. Maar op een informatiebijeenkomst heeft hij dat vervolgens gewoon ontkend.”

Verblinding

Asje van Dijk is in 2011 opgevolgd door Ingrid de Bondt (VVD). Heeft de komst van een nieuwe bestuurder ook een nieuwe onderhandelingssituatie opgeleverd? Wim ter Keurs is er niet onverdeeld enthousiast over. “Met mevrouw De Bondt heb ik afgesproken dat wanneer wij zouden merken dat ze door haar ambtenaren voor het lapje wordt gehouden, ik dat zou melden. En dat heb ik een paar keer gedaan. Maar op een gegeven moment is het zo: de gedeputeerde moet ergens een reactie op geven en vraagt advies aan haar ambtenaren. Die fluisteren haar de foute dingen in en dan komt het via haar in de publiciteit. Laten we die brug maar weer eens nemen. Daarover heeft ze gezegd dat onderzoek had aangetoond dat het dichthouden van die brug in de spits niet hielp. We vroegen inzage in het onderzoeksrapport. En toen deed zich iets vreemds voor: de provincie kon dat rapport niet leveren, op twee bladzijden na. Uit die twee bladzijden bleek dat het een rapport uit 2005 was, en dat het ging over de Hoornbrug in Rijswijk, waar sprake is van een heel andere situatie. Maar ja, dan heeft ze haar uitspraken al gedaan. Eigenlijk had ze al haar ambtenaren direct weg moeten sturen. Maar er ontstaat  een soort verblinding, waardoor er niet meer rationeel gedacht wordt en alles gewrongen wordt in die foute visie.”

Stilte voor de storm

Het feit dat er in de maand september door Gedeputeerde Staten nog geen beslissing genomen is, kan natuurlijk niets anders zijn dan stilte voor de storm. De veertien bewonersorganisaties roepen op om die stilte niet onbenut te laten, maar aandacht te schenken aan nieuw relevant materiaal, zoals een studie van de TU Delft naar de economische aspecten van de Rijnlandroute. Het standpunt van Behoud Rijnland is duidelijk: neem eerst die No-Regretmaatregelen ter hand. Monitor de resultaten, en neem op basis daarvan als het nodig is aanvullende maatregelen. En dan ligt ‘Churchill Avenue’ het meest voor de hand. Dat blijkt ook uit die economische studie.

Ter Keurs tot slot: “Wat in dit stadium belangrijk zou zijn voor de politieke besluitvorming is het besef  dat Gedeputeerde Staten en daarmee Provinciale Staten op het punt staan door verblinding een historische vergissing te begaan. Laten we niet vergeten: Het gaat om bijna een miljard!! Voor zo’n klein stukje weg.”

[Link naar artikel zoals geplaatst]