- 25 oktober 2010
Uit het
- 25 oktober 2010
Het kabinet-Rutte besteedt € 1,9 mrd minder aan wegen en andere infrastructuur dan er aan geld beschikbaar is. Dat komt doordat VVD en CDA in het regeerakkoord hebben afgesproken om het Fonds Economische Structuurversterking (FES), een speciaal spaarpotje met aardgasbaten bestemd voor infrastructuur, op te heffen.
Volgens de laatste stand van zaken zit in de periode 2011-2015 € 1,9 mrd in de spaarpot dat geen bestemming heeft. Het kabinet gebruikt deze opbrengst om het begrotingstekort sneller terug te dringen. Nu het FES wordt opgedoekt, kan Rutte aan het eind van zijn regeerperiode een begrotingstekort van 0,7% presenteren. Anders was het tekort in 2015 twee keer zo groot geweest.
Van 2016 tot 2020 zal € 6,7 mrd dat anders naar het FES was gestroomd, aan de algemene middelen ten goede komen en worden gebruikt voor de aflossing van de staatsschuld.
Aardgasbaten voor duurzame voorzieningen
Het FES-fonds werd in 1995 opgericht. Doel was om meevallers in de aardgasbaten aan te wenden voor duurzame voorzieningen zoals snelwegen, spoor- en waterwegen. In 2005 besloot het kabinet-Balkenende dat FES-geld ook mocht worden gebruikt om van Nederland een kenniseconomie te maken.
Jaarlijks werd er tussen € 2 mrd en € 3 mrd van de aardgasbaten apart gezet en gestort in het fonds. Vielen de geraamde opbrengsten mee, doordat er meer kubieke meters werden verkocht of omdat de dollar meer waard werd ten opzichte van de euro, dan werden die meevallers voor 42% toegevoegd aan de infrastructuurspaarpot.
Staatsschuld
Voortaan zullen meevallers in de aardgasinkomsten voor de helft worden gebruikt voor het aflossen van de staatsschuld, zo heeft het kabinet-Rutte afgesproken. De andere helft krijgen burgers en bedrijven terug in de vorm van lastenverlaging.
Sommige ministeries vissen achter het net nu het fonds wordt opgedoekt. Zo hebben ambtenaren van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie geprobeerd enkele projecten toch nog betaald te krijgen uit het potje. Minister Verhagen heeft daar een stokje voor gestoken. Alleen FES-geld voor projecten die zijn goedgekeurd en waarvoor al verplichtingen zijn aangegaan, wordt uitgegeven.
Daadwerkelijke gevolgen
Of er door het opheffen van het FES daadwerkelijk minder wegen worden gebouwd, is lastig te zeggen. Eenmalig trekt de overheid € 1,9 mrd uit het fonds, daarna wordt het geliquideerd. Aan de andere kant krijgt minister van Infrastructuur Schultz van Haegen structureel € 0,5 mrd extra voor de aanleg van wegen en spoor.